Van Praag tot Ahoy: 29 keer het EK

Over zeven dagen begint het Europees kampioenschap in Nederland en België. Het is de 29ste keer dat het EK voor vrouwen georganiseerd wordt sinds de eerste editie in 1949. Destijds was Praag in het toenmalige Tsjechoslowakije het strijdtoneel. Lees hier hoe het toernooi zich in de afgelopen 66 jaar door Europa verplaatst heeft tot aan de finale in Ahoy op 4 oktober.

Praag
Hoewel de Europese volleybalfederatie pas in 1963 werd opgericht, werd in 1949 al het eerste EK voor vrouwen gehouden. Volleybal werd na de Tweede Wereldoorlog namelijk razend populair in Europa. Twee jaar voor het eerste EK waren tien Europese landen - waaronder Nederland - betrokken bij de oprichting van de wereldvolleybalfederatie (FIVB).

In september 1949 meldden zeven Europese ploegen zich in Praag voor het allereerst EK voor vrouwen. Nederland - onder leiding van bondstrainer Henk Blok - verloor al zijn wedstrijden en eindigde op de laatste plaats.

Een jaar later was in Bulgarije al het tweede EK. Vanwege de scheiding in Europa door de Koude Oorlog waren louter Oost-Europese landen in Sofia aanwezig. De Sovjet-Unie prolongeerde zijn titel, zoals het tien van de elf eerste edities zou winnen. Alleen Tsjechoslowakije was in 1955 te sterk voor de Sovjet-Unie in de finale.

Arnhem - deel 1
Het EK werd decennia lang gedomineerd door Oost-Europese ploegen. Het duurde tot 1985 voordat er een keer een West-Europese land op het podium stond. Die eer komt Nederland toe. Met Peter Murphy als bondscoach nam de professionalisering enorm toe en slaagde Nederland voor eigen publiek erin gigantisch te stunten.

Via de voorronde in Leeuwarden bereikten de Oranje vrouwen de finalepoule in Arnhem. Daar zorgde het bijna voor de grootste stunt van het toernooi door met 2-0 voor te komen tegen de Sovjet-Unie, maar uiteindelijk won de uiteindelijke kampioen met 2-3. Nederland versloeg vervolgens Tsjechoslowakije en mocht na een overwinning op West-Duitsland het brons ophalen.

Arnhem - deel 2
Tot 2001 slaagden slechts vier landen erin de hegemonie van de Sovjet-Unie en daarna Rusland te doorbreken: Tsjechoslowakije, Bulgarije, Oost-Duitsland en Nederland. Laatstgenoemde was in 1995 de eerste Europees kampioen die niet uit Oost-Europa kwam. Net als tien jaar daarvoor was de Rijnhal in Arnhem de historische locatie.

Na een sterke poulefase, waarin alleen van topfavoriet Kroatië werd verloren, stond Nederland uiteindelijk in de halve finale tegen Rusland. Bondscoach Bert Goedkoop had de juiste strategie uitgestippeld, waarin het titelverdediger Rusland met 3-1 onttroonde. Een dag later veroverden de Oranje vrouwen zelfs goud door in de finale sportieve revanche te nemen op Kroatië.

Rotterdam
Nederland was er als eerste in geslaagd de Oost-Europese volleybalhegemonie te doorbreken. Al snel volgden ook andere landen. Italië werd net als bij de mannen één van belangrijkste teams om in de gaten te houden, net als de Balkan-landen Kroatië en Servië. In de afgelopen vijftien jaar kwamen ook landen als Turkije en België opzetten. Sinds de millenniumwisseling hebben vijf verschillende landen EK-goud gepakt en negen verschillende landen op het podium gestaan.

Zaterdag 26 september begint de 29ste editie van het EK in Nederland en België. Het is een trend geworden dat het contentinale toernooi over twee landen verdeeld wordt. Voor beide landen is het de derde keer dat ze een EK organiseren; twee bovenstaande edities waren uiterst succesvol voor Nederland. België speelde in 1987 en 2007 (met Luxemburg) als gastland geen rol van betekenis.

België speelt zijn thuiswedstrijden in Antwerpen. De drie andere speelsteden zijn Eindhoven, Rotterdam en Apeldoorn. Laatstgenoemde is de thuisbasis van Nederland in de poulefase. De halve finales en de finales worden in Ahoy gehouden.